Berat Gecesi'nin Fazileti
Berat Gecesi “kısmet ve kader” gecesidir
Resulullah (asm) buyurdu ki:
“Şaban’ın yarısının gecesinde senenin tüm işleri kesin karara bağlanır.
Yaşayacak olanlar, ölecek olanlardan ayrılıp yazılır.” (Suyuti)
Bir rivayette ise şöyledir:
“Şaban’ın yarısının gecesi, Allah-ü Teala ölüm meleğine, o sene
öldürmek istediği her canlının ruhunu kabzetmesini vahiyde bulunur
(isimlerini bildirir).” (Suyuti)
Berat Gecesi hikmetli işler birbirinden ayırt edilir
İbn-i Abbas'tan (ra) rivayet edildiğine göre, hikmetli işlerin birbirinden ayırt edilmesi şu şekilde cereyan etmektedir:
Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi, ayrı
ayrı melekler tarafından defterlere yazılır. Rızıklar, eceller,
zenginlik, fakirlik, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki
hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her şeyin o
sene içindeki mukadderatı kaydedilir.
Rızıkla alakalı defterler, Mikail’e (asm) verilir.
Savaşlarla ilgili defterler, Cebrail’e (asm) verilir.
Ameller nüshası, dünya semasında görevli melek olan İsrafil'e (asm) verilir ki; bu büyük bir melektir.
Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail’e (asm) teslim edilir.
Fahreddin Er-Râzî"nin açıklamasına göre bu defterlerin düzenlenmesi
Berat Gecesi’nde başlar, Kadir Gecesi’nde tamamlanarak her defter
sahibine teslim edilir. (Hülâsâtü'l-Beyân)
Berat Gecesi “bir yıllık amellerin Allah’a (cc) arz edildiği” gecedir
Bütün kulların bir yıllık amelleri ve hayatları beraat gecesinde ilgili
melekler tarafından Allah-ü Teala Hazretleri’ne arz edilir. Şöyle ki;
Rad suresinin 11. ayetinde, İnfitar suresinin 10. 11. 12. ayetlerinde ve
bu ayetlerde ilgili olarak Resulullah’ın (asm) açıklamalarından
öğrendiğimize göre; her insanla ilgili olarak gece ve gündüz yirmişer
melek görev yapmaktadır. Bu melekler Muhafız Melekleri ve Kiramen
Katibîn (yazıcı) melekleridir. Bu melekler, Allah’ın (cc) emri gereği
hayatını korudukları, yaptığı iyi ve kötü işlerini tespit ettikleri
insanlarla ilgili olarak Allah-ü Teala’ya bilgi arz ederler. Bu bilgi
arzı üç şekilde gerçekleşmektedir:
Günlük Arz: Bu arz, sabah ve
ikindi namaz vakitlerinde olmak üzere günde iki defa yapılır. Zaten
meleklerin nöbet değişimleri de bu vakitlerde olmaktadır.
Haftalık Arz: Pazartesi ve Perşembe günleri olmak üzere haftada iki defa yapılmaktadır.
Yıllık Umumi Arz: Berat gecesinden önceki bir yıllık hayatımızla ilgili
verilen rapordur. (M. İsmail Fındıklı, Faziletleriyle Gün ve Geceler)
Berat Gecesi “şefaat” gecesidir
Bir rivayette bildirildiğine göre; Resulullah (asm) Şaban'ın onüçüncü
gecesi ümmeti hakkında şefaat niyaz etti, üçte biri verildi. Ondördüncü
gecesi niyaz etti üçte ikisi verildi. On beşinci gecesi niyaz etti,
hepsi verildi. Ancak Allah'tan devenin kaçması gibi kaçanlar başka...
Zemzem kuyusunun bu gecede açık bir şekilde coşup çoğalması da bu
manaları kuvvetlendiren kutsal bir işaret olarak yorumlanmaktadır. (Hak
Dini Kur'an Dili)
Berat Gecesi “meleklerin bayram gecesi” dir
“Meleklerin gökyüzünde iki bayram gecesi vardır. Birisi “Berat” gecesi, diğeri “Kadir” gecesidir.” (Gunyet’üt Talibin)
Zira Müminlerin yeryüzünde iki bayramı olduğu gibi meleklerin de
gökyüzünde iki bayramı vardır. Meleklerin bayramlarının gece olmasının,
meleklerin uyumamasından, Müminlerin bayramlarının gündüz olması uyuma
ihtiyaçları olduğundan dolayıdır.
Berat Gecesi “kefaret” gecesidir
Şaban ayının on beşinci gecesi (Berat Gecesi) bir yılın günahlarını,
Cuma Gecesi bir haftanın günahlarını, Kadir Gecesi de bütün ömrün
günahlarını giderir.
Berat Gecesi “mağfiret” gecesidir
"Allah
Teala Şaban'ın on beşinci gecesi tecelli eder ve ana-babasına asi
olanlarla Allah'a ortak koşanlar dışında kalan bütün kullarını
bağışlar." (İbn-i Mace, Tirmizi)
Cebrail (as) gelip:
“Kalk
namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban’ın 15. gecesidir.” dedi. Bu geceyi
ihya edenleri Allah-ü Teâlâ affeder. Yalnız, müşrik (Allah’a şirk
koşan), büyücü, falcı, cimri, kinci, içkici, faizci ve zina edeni
affetmez.” (Taberani)
“Bu gece Şaban’ın on beşinci gecesidir. Allah
Teala bu gecede Benî Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca
insanları cehennemden kurtarır. Ancak kendisine şirk koşanların,
Müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenlerin, akrabaları ile
münasebeti kesenlerin, gururlu ve kibirlilerin, ana-babasına asi
olanların ve içki içmeye devam edenlerin yüzüne bakmaz. ” (Buhari,
Tergib ve Terhib, Camiu’l Usûl)
Berat Gecesi “hayır ve iyilik” gecesidir
Hazret-i Aişe’nin (ra) Resulullah Efendimiz’den (asm) şöyle dinlediği anlatılmıştır:
“Allah-ü Teâlâ hayrı şu dört geceye dağıtmıştır:
Kurban bayramı gecesine.
Ramazan bayramı gecesine.
Şaban ayının orta (15.) gecesine. Bu gece Allah-ü Teâlâ ecelleri ve rızkı yazar. Hacca gidecekler bu gece yazılır.
Sabah namazı vaktine kadar arife gecesine.” (Gunyet-üt Tâlibin)
Berat Gecesi “duaların makbul olduğu” gecedir
“Beş gece vardır ki o gecelerde yapılan dua geri çevrilmez. Bunlar:
Receb’in ilk gecesi,
Şaban’ın yarı gecesi,
Cuma gecesi,
Ramazan ve Kurban bayramı geceleridir.” (Beyhaki)
Berat Gecesi Cenab-ı Hak dünya semasına tecelli eder
Cenab-ı Hak bu gece dünya semasına tecelli eder ve şöyle seslenir:
“İstiğfar eden yok mu, affedeyim ve bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu,
hemen rızık vereyim. Başına bir musibet gelen yok mu, hemen sağlık
afiyet vereyim. Böylece tan yerinin ağarmasına kadar bu şekilde devam
eder.” (İbn-i Mace)
Leyle-i Berat’ta okunan bir Kur'ân harfi, 10 bin harfe bedeldir
"Kur'ân-ı Hakîm’in her bir harfinin bir sevabı var; bir hasenedir.
Fazl-ı ilahiden o harflerin sevabı sümbüllenir; bazen on tane verir,
bazen yetmiş, bazen yedi yüz -Ayete'l-Kürsî harfleri gibi; bazen bin beş
yüz sure-i İhlâsın harfleri gibi; bazen on bin, Leyle-i Berat’ta okunan
ayetler ve makbul vakitlere tesadüf edenler gibi; ve bazen otuz bin,
mesela, haşhaş tohumunun kesreti misilli, Leyle-i Kadirde okunan ayetler
gibi." (Sözler)
Berat Gecesi, 50 senelik ibadet sevabını kazandırabilir
“Bu gelen gece Leyle-i Berat bütün senede bir kutsî çekirdek hükmünde
ve mukadderat-ı beşeriyenin programı nev'inden olması cihetiyle Leyle-i
Kadr'in kutsiyetindedir. Her bir hasenenin Leyle-i Kadir'de otuz bin
olduğu gibi Leyle-i Berat'ta her bir amel-i sâlihin ve her bir harf-i
Kurân’ın sevabı yirmi bine çıkar. Sair vakitlerde on ise şuhur-ı
selâsede yüz ve bine çıkar. Ve bu kudsî leyali-i meşhurede on binlere
veya yirmi bine veya otuz binlere çıkar. Bu geceler elli senelik bir
ibadet hükmüne geçebilir. Onun için elden geldiği kadar Kurân’la ve
istiğfar ve salâvatla meşgul olmak pek büyük bir kârdır.” (Şualar)
Berat Gecesi, Kadir Gecesi kutsiyetindedir
“Apaçık beyan eden o Kitab’a (Kurân’a) yemin olsun ki, gerçekten biz
onu mübarek bir gecede indirdik; şüphesiz ki biz, (mahlûkatı onda va‘d
edilen azabımızla) korkutucularız.” (Duhan, 2-3)
(*)Burada geçen
“mübarek gece”den maksat Kadir Gecesi veya Berat Gecesidir. Ancak, Kadir
Suresindeki: “Şüphe yok ki biz, onu (o Kur’ân’ı) Kadir gecesinde
indirdik!” mealindeki ayete binâen, âlimlerin bir kısmı birinci görüşü
tercih ederken, bir kısmı da, “Katımızdan bir emirle, her hikmetli iş,
onda (o gecede) ayırt edilir” mealindeki Berat Gecesi'nin hususiyetini
tarif eden ayete binaen ikinci görüşü tercih etmişlerdir. (Nesefî)
Berat Gecesi zemzem kuyusunun suyu artar
Âdât-ı İlahiyyedendir ki, bu gece “zemzem” kuyusunun suyu artar.
Şaban’ın gece yarısına “Mübarek, Beraet, Sâk, Rahmet” isimleri
verilmiştir. (Kütüb-i Sitte)
Berat Gecesi beş haslete sahiptir
Berat Gecesi’nde beş haslet vardır:
Her mühim iş o gecede tefrik edilir.
O gece ki ibadetlerin fazileti büyüktür.
Rahmet-i ilahiye fezeyân eder.
Mağfiret gecesidir.
O gecede Peygamber Efendimize (asm) şefaat hakkının tamamı verilmiştir.
Peygamberimiz, Şaban ayının on üçüncü ve on dördüncü geceleri ümmeti
hakkında şefaat istediğinde kısım kısım verilmiş, fakat on beşinci
gecede talepte bulunduğunda şefaatin tamamı ihsan buyrulmuştur.
(Ebussûud)